โครงการวันตับอักเสบโลก
เนื้อหาโครงการวันตับอักเสบโลก(world hepatitis Day)
โครงการ  วันตับอักเสบโลก (World Hepatitis Day)
ชื่องาน รู้ทันภัยร้าย ห่างไกลโรคตับ
กำหนดเวลา ( 1 พ.ค. 55 – 31 ก.ค. 55 )
จังหวัดที่จัดโครงการ นครราชสีมา,สุรินทร์,อุดรธานี,อุบลราชธานี,สกลนคร,บุรีรัมย์,ร้อยเอ็ด,ขอนแก่น
หลักการและเหตุผล : - โรคตับอักเสบ เป็นสาเหตุของโรคตับแข็ง ตับวาย และเนื้องอกในตับ ซึ่งมีผลกระทบต่อผู้ป่วยทั้งในด้านการรักษาและค่าใช้จ่าย การใช้ชีวิตประจำวัน รวมถึงชีวิตการทำงาน แต่กลับพบว่าประชาชน ไม่ค่อยมีความรู้เกี่ยวกับโรคตับ รวมทั้งการป้องกันและการดูแลรักษา ทำให้เกิดความสูญเสียทั้งสุขภาพชีวิตและเศรษฐกิจ
วัตถุประสงค์ของโครงการ
 1.  ให้ความรู้เรื่องโรคตับทั่วไป
2.   ตรวจหาตับอักเสบ
3.     ตรวจหาสาเหตุของโรคตับอักเสบ
4.     ให้ความรู้ตลอดจนการเข้าถึงการรักษา
5.     สร้างเครือข่ายผู้ป่วยโรคตับ.ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ โดยมีผู้ร่วมจัดทำโครงการดังนี้
-                   โรงพยาบาลสรรพสิทธิประสงค์ จังหวัดอุบลราชธานี วันที่ 1 พฤษภาคม 2555
โดย  พญ.วรรัตน์   คงเกษม
-                   โรงพยาบาลศูนย์อุดรธานี วันที่ 6 กรกฎาคม 2555
โดย  นพ. โอฬาร   วิวัฒนช่าง, พญ.อิญชญา   แสนศักดิ์
-                   โรงพยาบาลจังหวัดสุรินทร์ วันที่ กรกฎาคม 2555
โดย นพ. เผด็จ   หนูพันธ์
-                   โรงพยาบาลจังหวัดสกลนคร วันที่ 11 มิถุนายน 2555
โดย พญ. วิลาสินี  ธนากรจักร
-                   โรงพยาบาลมหาราช จังหวัดนครราชสีมา วันที่ 19 กรกฎาคม 2555
โดย นพ. สมชาย  เหลืองจารุ
-                    โรงพยาบาลจังหวัดบุรีรัมย์ วันที่ 23 กรกฎาคม 2555
โดย พญ. น้ำทิพย์   อารยะสกุลวงศ์
-                   โรงพยาบาลค่ายสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช  จังหวัดร้อยเอ็ด วันที่ 27มิถุนายน 2555
โดย นพ. ฐมฤกษ์    แสงเงิน
-                   โรงพยาบาลศรีนครินทร์ จังหวัดขอนแก่น วันที่ 29 กรกฎาคม 2555
โดย รศ.พญ. วัฒนา   สุขีไพศาลเจริญ, นพ.เทพสรรค์   สีอร่ามรุ่งเรือง
6.     สร้างเครือข่ายเพื่อการป้องกันรักษา
7.     เป็นกิจกรรมที่ส่งเสริมวันตับอักเสบโลก (World Hepatitis Day) 28 กรกฎาคม 2012
 
กลุ่มเป้าหมาย :
1.ประชาชนทั่วไป 
2.ข้าราชการตำรวจ ทหาร สรรพากร ศาล 
3.พนักงานรัฐวิสาหกิจ ไฟฟ้า 3 แห่ง ประปา ชลประทาน
4.เครือข่าย อบจ.
 
การประชาสัมพันธ์
1.ป้ายผ้าประชาสัมพันธ์
2.โปสเตอร์
3.แผ่นพับ พร้อมกล่องรับใบสมัครจัดวางที่โรงพยาบาล และแหล่งชุมชนที่ได้รับอนุญาต
o   ประชาสัมพันธ์ผ่านสื่อ (ฝากข่าว)
o   สื่อในเครือข่ายกรมประชาสัมพันธ์
o   TV ช่อง 11
o   หนังสือพิมพ์ไทยรัฐ
o   หนังสือพิมพ์เดลินิวส์
4.สัมภาษณ์ออกอากาศวิทยุ และโทรทัศน์ช่อง
5.ประชาสัมพันธ์ผ่านสื่ออื่นๆ (โดย ฝ่ายสังคมและชุมชนสัมพันธ์ ม. ขอนแก่น)
 
การรับลงทะเบียนและยืนยันการจอง
1. โทรสาร โทรศัพท์ หย่อนใส่กล่องรับลงทะเบียน และรวบรวมรายชื่อจากหน่วยงานต่างๆ ที่ได้รับ จม. เชิญ
2.โทรยืนยันการเข้าร่วมสัมมนา 3 วัน ก่อนวันสัมมนา
3.โทรศัพท์ผู้ประสานงาน เบอร์โครงการ  087-4274093 , 043-366558
4.Email : isanlivercare@gmail.com   
Facebook : โครงการวิจัยโรคตับ                                            
5. โทรสาร 043-202256
กิจกรรมภายในงาน
08.00 – 10.30 น.     ลงทะเบียนและร่วมกิจกรรมสุขภาพ
                    - ชั่งน้ำหนัก วัดส่วนสูง วัดความดันโลหิต  คำนวณดัชนีมวลกาย
                    - เจาะเลือด เพื่อตรวจ ไวรัสตับอักเสบบี ไวรัสตับอักเสบซี
                   - การให้ความรู้เกี่ยวกับการใช้สมุนไพร โดยทีมเภสัชกร
                   - การให้ความรู้เกี่ยวกับอาหาร โดยทีมโภชนากร
                   - การให้ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับโรคตับ โดยทีมพยาบาล
                   - การออกกำลังกายสำหรับผู้ป่วยโรคตับ โดยทีมนักกายภาพบำบัด
                   - การตรวจ อัลตราซาวน์ และ ไฟโบรสแกน
                   - กิจกรรมเกมสอดแทรกความรู้เกี่ยวกับโรคตับ
                   - การออกบูทให้ความรู้เรื่องยาที่ใช้ในการรักษาโรคตับ
10.30 – 10.50 น.     พิธีเปิด รู้ทันภัยร้าย ห่างไกลโรคตับ
10.50 - 11.00 น.       ชมวีดีทัศน์โครงการโรคตับ
11.00 - 12.00 น.      การให้ความรู้เรื่องด้านเกี่ยวกับโรคตับจาก    ผู้เชี่ยวชาญ อาทิเช่น แพทย์ เภสัชกร พยาบาล
                                นักโภชนาการ นักกายภาพบำบัด เป็นต้น    
12.00 - 13.00 น.       บริการอาหารกลางวันฟรี
13.00 - 14.00 น.       สัมภาษณ์ผู้ป่วยไวรัสตับบีและซีที่หายขาด ผู้ป่วยที่เป็นมะเร็งและผู้ป่วยที่ได้รับการเปลี่ยนตับ
14.00 – 14.30 น.     ธรรมชาติของโรคตับและการเข้าถึงการรักษา โดย รศ.พญ.วัฒนา สุขีไพศาลเจริญ 
14.30 - 16.00 น. ถาม-ตอบ และการให้คำปรึกษาแก่ผู้ที่มีผลเลือดผิดปกติ
คำขวัญ World Hepatitis Day  2012 คือ
มันใกล้ตัวมากกว่าที่คุณคิด” (It’s closer than you think)
                สมาพันธ์ตับอักเสบโลก (World Hepatitis Alliance) คือ องค์กรพันธมิตรเอกชน จัดตั้งเพื่อเป็นตัวแทนของกลุ่มผู้ป่วยไวรัสตับอักเสบทั้งบีและซี ประมาณ 280 กลุ่มทั่วโลก องค์กรนี้ได้จัดกิจกรรมหลายอย่างเพื่อผู้ป่วย                 
            วันตับอักเสบโลกเป็นส่วนหนึ่งของกิจกรรมซึ่งได้ดำเนินการมาติดต่อกันเป็นเวลา 4 ปี ใน 2 ปีแรกตรงกับวันที่ 19 พฤษภาคม ใน 2ปีหลังและต่อๆไป ตรงกับวันที่ 28 กรกฎาคมเพื่อเป็นเกียรติแก่ผู้ก่อตั้ง
            วันตับอักเสบโลก มีจุดมุ่งหมายที่จะสร้างการรับรู้เกี่ยวกับไวรัสตับอักเสบบีและซีและสนับสนุนให้ภาครัฐให้การส่งเสริมเหมือนกับโรคเอดส์ วัณโรคและมาลาเรีย โดยมีวัตถุประสงค์ระยะยาวเพื่อป้องกันการติดเชื้อในรายใหม่และเพื่อให้ผู้ป่วยไวรัสตับอักเสบบีและซี มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
          “เป็นที่น่าตกใจมากว่าไวรัสตับอักเสบ A,B,C,D และ E  สามารถทำให้เกิดการติดเชื้อเฉียบพลันหรือเรื้อรังของตับนำไปสู่โรคตับแข็งและมะเร็งตับ  ซึ่งไวรัสเหล่านี้มีความเสี่ยงต่อสุขภาพอย่างยิ่ง  ในปัจจุบันมีจำนวนประชากรทั่วโลก 350 ล้านคน  ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบB  และมีจำนวนประชากรประมาณ170 ล้านคน  ที่ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบ ซึ่งเป็นที่น่าตกใจมากกว่ามีจำนวนประชากรจำนวนมากและมีจำนวนประชากรที่ติดเชื้อเหล่านี้เพิ่มขึ้น  ดังนั้นในปีนี้  องค์การอนามัยโลก (WHO)  จึงมุ่งเน้นไปที่การลดจำนวนอัตราการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี  ดังคำขวัญที่ว่า มันใกล้ตัวมากกว่าที่คุณคิด” (It’s closer than you think)  โดยมุ่งเน้นไปที่การลดอัตราการติดเชื้อในเด็ก  โดยการเสริมสร้างความเข้มแข็งในการป้องกัน,คัดกรองและควบคุมโรคไวรัสตับอักเสบ  เพิ่มความคุ้มครองโรคไวรัสตับอักเสบและการให้วัคซีนบูรณาการในโปรแกรมการฉีดวัคซีนแห่งชาติ ”  สำหรับเครือข่ายโรคไวรัสตับอักเสบBที่ทำการสำรวจโดยการทำโครงการมาใน 3 จังหวัดในเวลา 2 ปีติดต่อกัน ร่วมกับโรงพยาบาลศูนย์อุดรธานี โรงพยาบาลสุรินทร์ และโรงพยาบาลศูนย์ขอนแก่นร่วมกับโรงพยาบาลศรีนครินทร์ พบว่าในประชาชนที่เข้าร่วมโครงการมีเชื้อไวรัสตับอักเสบB ร้อยละ 11 และเชื้อไวรัสตับอักเสบ ร้อยละ ซึ่งเป็นอัตราที่สูงกว่าภาคอื่นๆ
          ในปีนี้ World Hepatitis Day ได้ให้ความสำคัญในเรื่องต่อไปนี้
1.การป้องกัน ได้รับการปกป้อง ทราบปัจจัยเสี่ยงของไวรัสตับอักเสบบี และซี ซึ่งเป็นขั้นตอนที่สำคัญที่สุดเพื่อป้องกันการติดเชื้อในรายใหม่
2.การวินิจฉัยโรค รับการตรวจ รับการตรวจหาการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี และซี  ซึ่งเป็นวิธีที่เร็วและง่าย หากท่านสงสัยว่าท่านมีความเสี่ยงในการติดเชื้อ ท่านควรไปตรวจหาเชื้อโดยทันที  
3.การปกป้อง รับการฉีดวัคซีน กรณีไวรัสตับอักเสบบี มีวัคซีนสำหรับสร้างภูมิคุ้มกันต่อโรค
4.การรักษา รับการรักษา ในหลายๆ กรณี ไวรัสตับอักเสบบี และซี สามารถรักษาได้อย่างมีประสิทธิผล               
ตับอักเสบ
                ตับอักเสบ คือ ภาวะที่ตรวจเลือดแล้วพบว่ามีค่าเอนไซม์ตับสูงขึ้นกว่าระดับปกติ โดยสาเหตุที่ทำให้เกิดตับอักเสบนั้นมีได้จากหลากหลายสาเหตุ เช่น ไวรัสตับอักเสบชนิดต่างๆ การดื่มแอลกอฮอล์ โรคอ้วน  เป็นต้น ทั้งนี้ ไม่ว่าจะเกิดจากสาเหตุใดก็ตาม ล้วนส่งผลให้เกิดพังผืดในตับ ซึ่งในระยะยาวแล้วจะทำให้เกิดตับแข็ง และเกิดผลข้างเคียงของโรคตับแข็ง เช่น ท้องมาน เลือดออกจากหลอดเลือดในหลอดอาหารโป่งพอง ตับวาย และมะเร็งตับ
ความสำคัญของตับอักเสบ
                เมื่อเกิดตับอักเสบ  เซลล์ตับจะต้องซ่อมแซมโดยการสร้างพังผืด ดังนั้นเมื่อหายจากตับอักเสบแล้วจะเกิดพังผืดขึ้นในตับ ซึ่งผลเสียคือ เมื่อเกิดพังผืดบ่อยๆ จะก่อให้เกิดภาวะตับแข็งตามมาในที่สุด ไม่ว่าสาเหตุของตับอักเสบจะเกิดจากอะไรก็ตามลงท้ายก็จะเกิดตับแข็งเหมือนกัน
สาเหตุของตับอักเสบ
1.ไวรัสตับอักเสบ
2.แอลกอฮอล์
การดื่มแอลกอฮอล์ทุกชนิดไม่ว่าจะเป็นสุรา เบียร์ ไวน์ วิสกี้ หรือยาดองเหล้าต่างๆ ล้วนก่อให้เกิดตับอักเสบและเป็นสาเหตุของตับแข็งทั้งนั้น
3.ไขมันสะสมที่ตับ
เกิดจากไขมันในตับทำปฏิกิริยากับเซลล์ตับ ทำให้เกิดตับอักเสบและเกิดพังผืดในตับได้
4.โรคภูมิคุ้มกันต่อต้านตับ
        เป็นโรคที่ร่างกายทำลายตับตัวเอง เกิดจากความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกัน
5.โรคความผิดปกติของระบบเมตาบอลิสมของตับ
6.ยา  ยาบางชนิดที่รับประทาน อาจก่อให้เกิดตับอักเสบได้ เช่น ยารักษาวัณโรค ยาลดไขมันบางชนิด วิตามินเอ ยาปฏิชีวนะ เป็นต้น
7. สาเหตุอื่นๆ ที่ทำให้เกิดตับอักเสบ   ได้แก่ สมุนไพร  อาหารเสริมสุขภาพ เพราะส่วนประกอบในยาสมุนไพร จะมีสารบางอย่างที่เป็นพิษต่อตับ ทำให้เกิดตับอักเสบได้ ทั้งชนิดเล็กน้อย ปานกลางและรุนแรงจนถึงขั้นตับวาย และเสียชีวิตได้
การวินิจฉัยโรคตับอักเสบ
ในการตรวจเพื่อทำการวินิจฉัยโรคตับอักเสบนั้น แบ่งได้ 3 วิธี ได้แก่
1.     การตรวจเลือด (blood chemistries)
2.     การตรวจทางรังสีวิทยา (imaging study)
3.     การตรวจทางพยาธิวิทยา (histology)
การรักษาโรคตับอักเสบ
        การรักษาขึ้นอยู่กับสาเหตุของตับอักเสบ แบ่งเป็น
1.     การรักษาแบบจำเพาะเจาะจง ได้แก่ การรักษาสาเหตุของตับอักเสบนั้นๆ เช่น
-         ไวรัสตับอักเสบบี โดยการให้ยาต้านไวรัสเป็นยากินหรือยาฉีด
-         ไวรัสตับอักเสบซี  โดยการให้ยาต้านไวรัสเป็นยาฉีดร่วมกับยากิน
-         การรักษาโรคไขมันเกาะตับ โดยการลดน้ำหนัก ออกกำลังกาย เพราะยังไม่มียา    เฉพาะเจาะจงในการรักษา
2.     การรักษาแบบทั่วไป  เป็นการรักษาร่วม ที่ต้องทำควบคู่ไปกับการรักษาแบบจำเพาะเจาะจง เช่น
-         หยุดดื่มแอลกอฮอล์
-         งดสมุนไพร อาหารเสริมสุขภาพ
-         ออกกำลังกายลดน้ำหนัก โดยเฉพาะในรายที่อ้วน
-         พักผ่อนให้เพียงพอ
-       หลีกเลี่ยงยาที่จะก่อให้เกิดอันตรายต่อตับ เช่น ยาพาราเซตามอล ส่วนยาบางชนิดเช่น  
                        ยาลดไขมันในเส้นเลือด ควรอยู่ในการดูแลของแพทย์ เป็นต้น